Herbata Pu Erh / herbata ciemna - krótkie wprowadzenie

Po chińsku: HEI CHA (zh. ciemna), po japońsku: KOKU CHA, w językach zachodnich: PU ERH lub HERBATA CZERWONA

Herbaty późno fermentowane. Stopień fermentacji: 100%. 

Ciemna herbata Pu Erh należy do odmian w pełni fermentowanych, stąd jej charakterystyczny, ziemisto-korzenny czy nawet piwniczny smak i zapach.

Herbaty ciemne kształtuje się do różnych form, a następnie przechowuje w specjalnych pomieszczeniach. Herbata ciemna im starsza tym ma głębszy aromat i większą wartość.

Pu erhy dzieli się na dwie kategorie - shu (shou) i sheng. Shu to herbaty wytwarzane z liści poddanych wstępnej obróbce tlenowej. Sheng wytwarza się (prasuje i pozostawia w odpowienidch warukach aby dojrzały) z surowych liści. Prasowane w różne kształty liście herbaty korzystnie jest poddawać starzeniu - przechowywaniu np. w ceramicznych pojemnikach z dostępem powietrza przez kilka, kilkanaście, czy nawet kilkadziesiąt lat. Wraz z biegiem czasu następują procesy, które zmieniają wygląd liści oraz smak i aromat naparu.  Im strasza herbata tego typu, tym jej wartości wzrasta.

W Chinach, skąd pochodzą pu erhy nazywa się hei-cha (co znaczy herbata ciemna lub czarna). W Europie znane są jako herbaty czerwone, nazwane tak ze względu na kolor naparu. Aby czerpać jak najwięcej z cennych właściwości, herbaty pu erh należy parzyć ze starannością, w miękkiej wodzie, od 2 do 7 min- metoda zachodnia. Przed pierwszym właściwym parzeniem warto przepłukać liście wrzątkiem. Zalewamy je na parę sekund, celem oczyszczenia liści i wylewamy. Susz można zalewać wodą tuż po zagotowaniu, a odmiany prasowane nadają się do wielokrotnego zaparzania. Można także stosować metodę GONGFU-CHA, czyli krótkie parzenia wrzątkiem (od ok 15 sek, z każdym naparem wydłużamy czas parzenia o parę sekund) dużej ilości liści (6-8g/100 ml) w małym naczyniu.

Herbata Pu-Erh pobudza wytwarzanie soków trawiennych i reguluje pracę jelit wspomagając metabolizm. Działa kojąco na cały układ pokarmowy. Wspomaga przemianę materii w organizmie, dlatego sprzyja utrzymaniu dobrej kondycji. Zawiera wiele związków mineralnych oraz fluoru.

*O procesie ciemnienia nieenzymatycznego i enzymatycznego (tzw. oksydacji / fermentacji) świeżych liści herbaty

Zebrane liście więdną i utleniają się do momentu aż proces ten zostanie celowo przerwany w momencie odpowiednim dla danego koloru herbaty. Proces biochemicznych przemian zachodzący w zerwanych z krzewu liściach określa się jako ciemnienie nieenzymatyczne (związane z oddziaływaniem czynników zewnętrznych) oraz enzymatyczne (z udziałem katalizatorów przyśpieszających reakcje). W przypadku herbat wciąż używa się niedokładnego z punktu widzenia biochemii pojęcia fermentacji, chociaż w herbacie zachodzą różne przemiany biochemiczne, głównie z udziałem tlenu i pod wpływem enzymów zawartych w liściach herbaty, a czasami mikroorganizmów. 

Przemiany zachodzące w liściach herbaty są zatem bardzo skomplikowane. Jeśli w procesie bez przeszkód bierze udział tlen trudno mówić o fermentacji, ponieważ jest to ciemnienie nieenzymatyczne. Jednak gdy liście herbaty przykrywa się utrudniając dostęp do tlenu, wówczas proces ten jest enzymatyczny i dlatego właśnie herbaty ciemne Pu Erh nazywane są często fermentowanymi albo późno fermentowanymi (post-fermented). Podobny problem pojawia się w przypadku herbaty żółtej, gdzie na późniejszym etapie produkcji trzyma się zamkniętą w odpowiedniej wilgotności i wysokiej temperaturze, dzięki czemu nabiera swojego wyjątkowego charakteru. Warto też zauważyć, że w procesie produkcji herbaty stosuje się także wiele innych metod wpływających na strukturę i proces przemian liści, które nie są podawane do wiedzy publicznej, a nieraz stanowią o wyjątkowości danej herbaty.